Rynek LPG w 1 połowie 2023 r.
11.9.2023
Dane z rynku LPG za 1 półrocze 2023 r. ilustrują rozwój trendów zapoczątkowanych przed rokiem: lawinowy wzrost reeksportu gazu płynnego na Ukrainę i utrzymującą się mocną pozycję gazu rosyjskiego.
W pierwszym półroczu 2023 r. globalna konsumpcja LPG w Polsce spadła o 2,3% w stosunku do analogicznego okresu rok wcześniej, do poziomu 1192 tys. ton. Było to przede wszystkim efektem łagodnej zimy i mniejszego zapotrzebowania na ciepło, a także świadomych działań zmierzających do ograniczenia zużycia energii. W tym samym okresie import wzrósł o blisko 9% - nadwyżka trafia na eksport.
Eksport LPG podwoił się, ze 167 tys. do 324 tys. ton w ciągu pierwszego półrocza; to już 21% polskiego rynku. 61% tej ilości (blisko 200 tys. ton) trafia na Ukrainę, która w 2022 r. stała się największym odbiorcą reeksportowanego LPG.
Warto podkreślić, że łatwy w transporcie gaz płynny dostarczany na Ukrainę przede wszystkim z kierunku polskiego, odgrywa fundamentalną rolę w obecnym ukraińskim miksie energetycznym. Według danych Ukraińskiego Stowarzyszenia Gazu Płynnego obecnie największym konsumentem LPG na Ukrainie są odbiorcy prywatni w miastach oraz siły zbrojne. W porównianiu do 2021 r. import na Ukrainę LPG w butlach w 2022 r. wzrósł 6-krotnie, bowiem gaz płynny stał się kluczowym nośnikiem energii w ogrzewaniu i gotowaniu.
Struktura zaopatrzenia polskiego rynku nie ulega zasadniczym zmianom: produkcja wyniosła 228 tys. ton, co pokrywa 15% zapotrzebowania, pozostałą część stanowi import. Największym dostawcą pozostała Rosja, której udział w strukturze importu wzrósł nieznacznie z 48,7% do 50,1%. Utrzymująca się mocna pozycja dostaw rosyjskich wynika z trzech elementów: połączeń logistycznych i dostępności terminali na wschodniej granicy, konkurencyjnej ceny (w 2023 r. średnio o 1/6 niższej, niż z kierunków alternatywnych) oraz dominującej roli autogazu na polskim rynku LPG, co oznacza stabilny popyt na rosyjską mieszankę.
Udział dostaw ze Szwecji spadł w 2023 r. w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego z 31% do 22%, natomiast konsekwentnie wzmacnia się rola innych dostawców - w szczególności NIderlandów (4,6%), Wlk. Brytanii (4,6%) i Kazachstanu (4,5%). Udział Szwecji w zaopatrzeniu rynku polskiego osiągał historyczne maksima najpierw w maju, a następnie w listopadzie 2022 r., gdy zbliżył się do poziomu 100 tys. ton.
O ile w pierwszej połowie roku 2022 r. dostawy LPG z Rosji wykazywały trend malejący, od jesieni do końca sezonu grzewczego ponownie wzrosły, notując szczyt w marcu 2023 r., kiedy sprowadzono do Polski blisko 140 tys. ton surowca. Znacząca część surowca z Rosji była reeksportowana przez Polskę na Ukrainę. Druga połowa roku zweryfikuje skuteczność majowego dekretu prezydenta Zełenskiego, zakazującego importu na Ukrainę węglowodorów z terytorium Federacji Rosyjskiej.
W 1 półroczu 2023 r. dominowały tradycyjnie dostawy drogą kolejową. 53,2% LPG trafiło do Polski koleją wobec 34,6% transportem morskim i 8,6% drogowym. Proporcje te nie uległy zmianie wobec roku poprzedniego.
