Falstart zakazu kuchenek gazowych w USA

Powód wprowadzenia i zasięg zakazu

Zakaz montażu instalacji gazowych w nowych budynkach został wprowadzony po długotrwałej kampanii aktywistów ekologicznych. Miał doprowadzić w zamyśle do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Przedstawiciele organizacji Earthjustice deklarowali, że: Wraz z narastającym kryzysem klimatycznym i pogarszającą się jakością powietrza […] kluczowym jest by miasta i stany utrzymały ścieżki prawne dla ochrony zdrowia publicznego. Takim rozwiązaniem miało być m.in. uchwała Rady Miasta Berkeley.

Przedstawione szacunki miały wykazać, że drogą wycieków gazu z kuchenek gazowych oraz innych instalacji w stanie Kalifornia ma dostawać się do atmosfery ponad 2.6 milionów ton metanu.

Uchwała Rady Miasta Berkeley z 2019 r. była pierwszą tego typu w USA - w ślad za nią podobne regulacje przyjęły m.in. San Francisco (2020) i New York City (2021). Na wiosnę 2023 r. także stan Nowy Jork przyjął rozwiązanie, na mocy którego w nowych budynkach do 7 kondygnacji od 2026 r. oraz w wyższych od 2029 r. będzie można instalować wyłącznie kuchnie i ogrzewanie elektryczne. W Berkeley nie przyjęto okresu przejściowego - uchwała, która wpływa w bezpośredni sposób na jakość życia mieszkańców miasta zaczęła obowiązywać w roku jej wprowadzenia.

Kontrowersje

Ustawa o polityce energetycznej i ochronie środowiska ("EPCA") wyraźnie wyklucza stanowe i lokalne przepisy dotyczące zużycia energii przez wiele urządzeń na gaz ziemny, w tym tych używanych w kuchniach domowych i restauracyjnych. Zamiast bezpośrednio zakazać tych urządzeń w nowych budynkach, miasto Berkeley obrało bardziej okrężną drogę do tego samego rezultatu. Uchwalono kodeks budowlany, który zabrania doprowadzania gazu ziemnego do tych budynków, czyniąc urządzenia gazowe bezużytecznymi. Kalifornijskie Stowarzyszenie Restauratorów ("CRA"), którego członkami są restauratorzy i szefowie kuchni, zakwestionowało uchwałę miasta Berkeley, zgłaszając roszczenie na podstawie konfliktu z ustawą EPCA.

CRA w swoim pozwie wskazało, że uchwała narusza prawo federalne. Tylko rząd federalny USA może wyznaczać standardy dla efektywności energetycznej urządzeń i budynków, w tym tych, które są zasilane gazem ziemnym. Jot Condie, Prezes CRA stwierdził: Miasta i stany nie mają uprawnień do regulowania sposobu wykorzystania energii oraz efektywności urządzeń, które wybrali właściciele mieszkań i biznesów. Polityka energetyczna i środowiskowa to sprawa o zasięgu krajowym i implikacjach dla bezpieczeństwa narodowego.

Członkowie Stowarzyszenia obawiali się także, że prawo będzie rozwijane i w przyszłości nie tylko nowe inwestycje, ale także i istniejące budynki będą zmuszone do szukania alternatywnych źródeł energii - w szczególności dla celów przygotowania posiłków. Ponadto argumentowali, że bez dostępu do urządzeń zasilanych gazem ziemnym, nie będą w stanie przygotować części dań, co znacznie pogorszy jakość świadczonych przez nich usług gastronomicznych.

Nowe prawo zostało wprowadzone bez wcześniejszej debaty z mieszkańcami i właścicielami biznesów w mieście Berkeley. Taka uchwała stanowiła wyzwanie dla społeczności lokalnej, która została postawiona przed faktem dokonanym i była de facto zmuszona do przystosowania się do nowych realiów z dnia na dzień.

Podsumowanie

Sąd uznał, że Kalifornijskie Stowarzyszenie Restauratorów miało podstawę do wniesienia pozwu, ponieważ wykazało, że:

1. co najmniej jeden z jego członków poniósł rzeczywistą szkodę, która była konkretna i sprecyzowana oraz rzeczywista lub nieuchronna;
2. wskazana szkoda była faktycznie związana z kwestionowanym działaniem;
3. było prawdopodobne, że doznana szkoda zostanie naprawiona przez korzystną decyzję.

W szczególności Stowarzyszenie ustaliło, że uchwała bezpośrednio zaszkodzi jego członkom, ponieważ jego członkowie otworzyliby lub przenieśliby restaurację w Berkeley, gdyby miasto nie wprowadziło zakazu dla instalacji gazowych. Panel uznał, że ustawa EPCA jest nadrzędna i stoi w sprzeczności z uchwałą Berkeley.

Ostatecznie Sąd Apelacyjny w San Francisco uchylił uchwałę Rady Miasta Berkeley. W ślad za orzeczeniem mogą pojawić się kolejne pozwy w innych miastach, które za przykładem Berkeley wprowadzały podobne rozwiązania. Sąd jednoznacznie rozstrzygnął, że samorządy lokalne mogą wprowadzać jedynie działania, które nie kolidują z wymaganiami technicznymi wprowadzanymi na szczeblu federalnym - a zaostrzenie na poziomie lokalnym przepisów w zakresie efektywności energetycznej takim działaniem jest.

Gdy za Atlantykiem wykuwa się tam praktyka prawna w zakresie uprawnień samorządów co do ustalania lokalnych wytycznych dla urządzeń grzewczych, Niemcy poszli w inną stronę - świeżo uchwalona ustawa grzewcza przenosi na samorządy lokalne obowiązek uchwalenia lokalnych planów ogrzewania, które mają określać dopuszczalne rozwiązania grzewcze oraz terminy wycofania paliw kopalnych. Najbliższe lata pokażą, które podejście upowszechni się szerzej - amerykańskie czy niemieckie.

Źródło grafiki: Tingey Injury Law Firm

‍